Mobil İşletim Sistemleri Neler? | Win 10 key, Windows 11 fiyat, Office 365 PintiPin
Anasayfa / Blog / Mobil İşletim Sistemleri Neler?

Mobil İşletim Sistemleri Neler?

Okuma süresi Okuma süresi : 6

Mobil cihaz kullanıcılarının mobil işletim sistemleri neler? Bilgisine sahip olmaları cihaz alışverişinde işletim sistemini dikkate almalarını sağlar. Sistemin doğru seçilmesi kullanıcılara akıllı telefonlarını ve tabletlerini verimli şekilde kullanmalarına yardımcı olur. Ayrıca işletim sistemine bağlı olarak cihaza yükleme yapma imkanları sunar.

Mobil İşletim Sistemi

Mobil cihazların çalışma, uygulama kullanımı, görüntülü arama ve sms gibi işlemlerini yapması için geliştirilen yazılımlar mobil işletim sistemi olarak tanımlanır. Hazırlanan yazılımlar sayesinde cihazların işlevini tam anlamıyla yerine getirmesini sağlar.

Bunda yazılımın cihaz donanımlarıyla iş birliği yapmasının etkisi bulunur. Ayrıca bu yazılımlar belirli aralıklarla geliştirilerek yeni akıllı telefon, akıllı saat, akıllı gözlük veya tablet gibi cihazlarda kullanılmaya başlar.

Mobil İşletim Sistemi Çeşitleri

Piyasaya sunulan onlarca mobil cihaz marka ve modeli bulunur. Bu model fazlalığı ise mobil işletimi sistemi çeşitlerinin ortaya çıkmasını sağlar. Çünkü her cihazda sistemin geliştiricileri, yazılım kodları ve kullandığı teknolojilerin değişiklik gösterir. Buna bağlı olarak da aynı işletim sisteminin kullanılması mümkün olmaz.

Mobil cihazlarda kullanım amacıyla geliştirilen işletim sistemlerinin çeşitleri şunlardır;

  • Windows Phone
  • Android
  • iOS
  • Palm OS
  • Windows CE
  • Tizen
  • Ubuntu Touch
  • Firefox OS
  • Blackberry OS

İsimli işletim sistemlerinin cihazlarda kullanılması için üretim esnasında yüklemeleri yapılır. Ancak sürüm güncellemeleri ve yüklemeleri işletim sistemine ait olan indirme uygulamaları kullanılarak edinilir. Sistemlerin bir kısmı ücretliyken bir kısmında ücret ödenmesine gerek yoktur.

Windows Phone

Microsoft firmasının mobil cihazlar için geliştirdiği işletim sistemi Windows Phone ismini alır. İlk olarak ABD’de kullanılmaya başlayan bu sistemin ortaya çıkış tarihi ise 2010 yılı olmuştur.

Windows Phone işletim sistemi özellikle Nokia Lumia telefonlarında kullanılmıştır. Sistemde bulunan çekirdek ise NT ve CE olarak belirtilmiştir. Windows Phone’in son sürümü Windows 10 Mobile ismini almıştır ve bu sürümün çıkış tarihi ise 2020 yılı olmuştur.

iOS

iOS mobil cihazlarda en yaygın görülen işletim sistemlerinden biridir. İlk olarak 2007 yılında piyasaya çıkan iOS Apple ürünlerinde kullanılmaya başlamıştır. Geliştiricisi Apple İnc olan iOS toplamda 41 dil seçeneğini barındırır.

iOS sisteminin yazılım dilleri Swift, C++, Objective-C ve C yazılım dilleridir. Ayrıca bu sistemin çekirdek türü Darwin olarak belirlenmiştir. iPad, iPhone ve iPod Touch işletim sisteminin kullanılabildiği cihazları oluşturur.

Apple alt yapılı cihazlarda iOS işletimini kullanmak isteyen kişilerin sistemin yüklemesini yapması gerekir. Yükleme için tercih edilecek adres ise App Store uygulamasıdır. Ayrıca iTunes üzerinden de sistemin yüklenmesi mümkündür. Bu sistemin son sürümünü ise 2023 yılı Haziran ayında çıkarılan iOS 17 sürümüdür.

Android

Akıllı cihazlarda en çok görülen işletim sistemlerinin ikincisi Android işletim sistemidir. C yazılım diliyle hazırlanan Android 23 Eylül 2008 tarihinden beri kullanılır. Bu sistemin kullandığı çekirdek türüyse Linux türünde monolitik çekirdektir.

Open Handset Alliance ve Google firması tarafından geliştirilen Android apk uzantısına sahiptir. Sistemin yüklenmesi içinse Google Play Store uygulamasının kullanılması gerekir. Bu sistemin 100 farklı dil seçeneğinin bulunduğu bilgisi mevcuttur. Ücretsiz kullanım imkanı bulunan Android’in en yeni sürümü 14’tür. Android sistem en çok cep telefonlarında, tabletlerde ve televizyonlarda tercih edilir.

Palm OS

İşletim sistemi cep bilgisayarlarında kullanılması için geliştirilmiştir. 1996 yılından beri kullanılan Palm OS sisteminin geliştiricisi Palm Source firmasıdır. Linux alt yapısıyla geliştirilmiş olan Palm OS’ta kullanılan çekirdekler ise MCK ve AMX’tir.

Bu mobil işletim sisteminde son sürüm 2007 yılında çıkarılan Gamet OS sürümüdür. Yazılım dilinin C++ olduğu bilinen sistemin 2009 tarihinde durdurulmasına karar verilmiştir. Bu sistem akıllı telefon, cep bilgisayarı, gps cihazı ve oyun konsollarında kullanılmıştır.

Windows CE

Mobil cihazlarda kullanılması amacıyla hazırlanan bir işletim sistemi de Windows CE ismindeki sistemdir. Bu sistemi geliştiren firmanın da Microsoft olduğunu söylemek mümkündür. Windows CE kapalı kaynak kodludur ve ilk kullanım zamanı 19 Kasım 1996 tarihidir.

Windows CE sisteminin çekirdeği Hybrid isimli çekirdektir. Windows Embedded Compact 2013 isimli sürüm bu sistem için geliştirilen son sürümdür ve çıkış tarihi de 2013 yılı Haziran ayıdır. Tv setleri, küçük bilgisayarlar, akıllı telefonlar, barkod okuyucular ve gps cihazları bu sistemi kullanmıştır.

Tizen

Samsung, Linux Vakfı ve İntel iş birliğiyle geliştirilen işletim sistemidir. Açık kaynak koduyla hazırlanan Tizen’in çıktığı tarih 2012’dir. Tizen işletim sisteminin dayalı olduğu uygulama Html5’tir. Monolitik çekirdeği olan Tizen çoklu dil seçeneği bulundurur.

Tizen’in son sürümü ise 31 Ekim 2022’de çıkan Tizen 7.0 sürümüdür. Bu sistemin kullanıldığı mobil cihazlar ise araç içi sistemler, akıllı tvler, akıllı telefonlar ve tabletlerdir. Özellikle Samsung cihazlarda yaygın olarak kullanılan sistemlerden birisidir.

Ubuntu Touch

Akıllı cihazlar için kullanılan işletim sistemlerinden bir tanesi Ubuntu Touch isimli sistemdir. Ubuntu Touch geliştiricileri Ubuntu topluluğu ile Cannotical şirketidir. Mobil cihazlarda 2013 tarihinde kullanılmaya başlanmıştır.

Ubuntu Touch işletim sisteminin telefonlarda kullanılacak sürümü 2015 yılında çıkarken tabletlerde kullanılacak sürümü 2016 yılında çıkmıştır. Unix tipinde olan bu sistemin kod türüyse açık kaynaktır. Bu sistemin 2017 tarihinde durdurulmasına karar verilmiştir.

Blackberry OS

İşletim sistemi Blackberry akıllı telefonları için geliştirilmiştir. İlk kullanım tarihi 1999 olan Blackberry OS java çekirdeğine sahip yazılımdır. Ayrıca kod tipi kapalı kaynak olup sahipli yazılımlar arasında bulunur.

Blackberry OS’un yazılım diliyse C dilidir. Blackberry OS işletim sistemi 2013 yılına kadar Blackberry cihazlarda kullanılmıştır. Bu tarihten sonrada Blackberry 10 sistemine geçilmiştir. Ancak bu sistemin kullanımı ise 2019 yılı itibariyle durmuştur.

Firefox OS

Mobil cihazlar için çıkarılan işletim sistemlerinden bir tanesi de Firefox OS isimli sistemdir. Mozilla firmasının geliştiricisi olduğu bu sistemin hazırlanmasında Linux tabanından yararlanılmıştır.

Ayrıca kod yapısı açık kaynak kod olarak belirlenmiştir. 2013 yılında kullanıma başlanan Firefox OS’un 2016 itibariyle geliştirilmesinin durdurulması kararı alınmıştır. Bu sistemin son sürümü ise Firefox OS 2.5 sürümüdür.